Grijs beheer | Aanbod voertuigen vormt de grootste beperking
Utrecht pionierde in 2007 met de instelling van een milieuzone, is een van de ruim 125 ondertekenaars van de Green Deal Zero Emission Stadslogistiek (ZES), dat als doel heeft bedrijven in de binnensteden in 2025 emissievrij te beleveren en werkt actief aan allerlei manieren om het stadsverkeer zo emissievrij mogelijk te maken. Uiteraard heeft ook het stadsbestuur in dat kader een flink deel van het gemeentelijk wagenpark geëlektrificeerd of, als dat niet kan, zo schoon mogelijk gemaakt. Volgens strategisch materieelbeheerder Henk Pierik (45) zijn de mogelijkheden nog niet zo ruim zijn als hij zou willen. Elektrische auto’s met een trekhaak zijn er vooralsnog niet en ook voor grote vrachtauto’s is elektrische aandrijving nog
toekomstmuziek. Waar stroom geen optie is, kiest hij dan ook voor groen gas (cng) of voor zware dieselmotoren die aan de Euro 6c-norm voldoen.
Burgemeester
Het is een bonte verzameling waarover Pierik met twee collega’s de scepter zwaait. “We hebben rond de 150 gewone en 20 elektrische fietsen, plus 45 elektrische scooters.” Dan heeft de gemeente nog tien boten in bedrijf voor de havendienst, het ophalen van vuil, het reinigen van de grachten en kanalen en voor het beleveren van bedrijven in de binnenstad. Van die boten worden er vier elektrisch aangedreven. Verder rijden er circa 150 personenauto’s en busjes en in totaal 50 vrachtwagens in de vloot. De personenauto’s worden onder andere gebruikt voor het vervoer van pakketten en personen tussen de twee hoofdvestigingen, vijf wijk- en servicegebieden en een groter aantal kleinere vestigingen en steunpunten, vertelt Pierik. De meeste voertuigen komen de stad niet uit, al zijn er uitzonderingen. Zo moet de burgemeester regelmatig naar bijeenkomsten elders in het land. Vanwege de actieradius rijdt hij daarom in een hybride Mercedes-Benz. Andere functiegebonden voertuigen zijn vooral in gebruik bij enkele van de wethouders en verscheidene gemeentelijke inspecteurs. Voor het vervoer van bezoekers, het
uitvoeren van controles en voor de taken van de afdelingen binnen de gemeente heeft de gemeente elektrische Nissan e-NV 200 busjes in gebruik. Onlangs nam Toezicht en Handhaving twee Nissan Leaf scanauto’s in gebruik.
Alle auto’s met verbrandingsmotor moeten uiteindelijk door elektrische modellen worden vervangen.
Pierik legt uit dat de voertuigen veelal vast in gebruik zijn bij de verschillende gemeentelijke afdelingen. Binnen deze afdelingen zijn er dan weer poolauto’s beschikbaar. “De elektrische personenauto’s zijn allemaal van Hyundai, Kia en Nissan. Renault zou ook een optie zijn, maar bij dat merk moet je de accu’s huren en dat kan een obstakel vormen als ze aan het einde van hun inzetperiode geveild moeten worden.” Het beleid is om de berijders wel keuzemogelijkheden te bieden, maar niet te ruim, omdat standaardisatie het efficiëntst werkt.
Gebruiksduur
Er zijn nog auto’s met verbrandingsmotoren in de vloot, zowel diesels als benzinevoertuigen; Pierik wil die uiteindelijk allemaal door elektrische voertuigen vervangen. Alle voertuigen zijn eigendom van de gemeente, waarbij de personenauto’s en busjes vijf jaar in gebruik blijven en de vrachtwagens acht jaar. “Het is altijd zoeken naar een gunstige balans”, zegt Pierik. “Als gemeente willen we graag een voorbeeldfunctie vervullen. Daarin hebben oude, ‘vuile’ auto’s geen plaats. Bovendien kun je dan niet van de laatste stand van de techniek profiteren. Maar aan de andere kant worden al die voertuigen met gemeenschapsgeld betaald.” De keuze om acht jaar met de trucks te doen is een direct gevolg van de inzet. Het grootste deel is elke dag op pad om huisvuil op te halen. Aan het einde van het vierde jaar is de opbouw van de achterladers aan revisie toe en na de volgende vier jaar is dat weer het geval. “Omdat deze wagens heel vaak stoppen en weer optrekken, worden vooral de remmen en de aandrijflijn zwaar belast. Nog eens reviseren is dan economisch gezien niet verstandig.” Van de 26 huisvuilwagens rijden er nu negen op cng; straks zijn dat er veertien. Bij de trucks die ondergrondse vuilcontainers moeten
lossen is dat niet mogelijk; zij hebben te weinig vrije ruimte aan het chassis om er gastanks aan te kunnen bevestigen.
360 graden
Voor de schadesturing geldt dat elk gemeld incident wordt vastgelegd, waarna de afdeling waar de auto in gebruik is de bestuurder erop aanspreekt. De meeste schades ontstaan doordat – bijvoorbeeld – de voertuigen die de openbare prullenbakken legen, paaltjes en dergelijke raken. Bij de vuilophaalwagens zijn krappe straatjes en doorgangen vaak de oorzaak. “Daarom, maar zeker ook uit veiligheidsoogpunt zijn al onze trucks van camera’s voorzien die samen een blikveld van 360 graden geven.”
Henk Pierik
> Strategisch materieelbeheerder gemeente Utrecht
> Aantal voertuigen in beheer: 415 (plus 10 boten)
Voor het onderhoud, de banden, reparaties en voor de administratieve afhandeling heeft de stad een overeenkomst gesloten met een privaat onderhoudsbedrijf. Pierik: “Dat geldt voor de auto’s met verbrandingsmotor. Het onderhoud van de elektrische auto’s gebeurt bij de dealerbedrijven die ze hebben geleverd. Dat vraag toch weer om een heel eigen specialisme.”
Voor de toekomst ziet hij kansen voor waterstof. “Als iedereen elektrisch gaat rijden, voorzie ik problemen. Al die stroom moet toch opgewekt worden. Waterstof is in oneindige hoeveelheden voorhanden.
Vandaar dat ik de huidige experimenten met huisvuilwagens op waterstof in Groningen met grote belangstelling volg.”
5 tips
1. Bekijk goed welk voertuig je precies nodig hebt.
2. Betrek berijders bij de aanschaf, creëer draagvlak.
3. Bied informatie aan over elektrische voertuigen.
4. Denk bij de aanschaf aan het milieu, niet alleen nu maar ook later.
5. Kies voor standaardisatie binnen het wagenpark.
