‘Madness’ op bestelautomarkt: einde aan bpm-vrijstelling in 2025
Ook de gevolgen voor dit jaar zijn niet mals: gebruikte en nieuwe bestellers stijgen in prijs omdat elektrificatie voor veel ondernemers nog geen optie is. Door het wegvallen van de bpm-vrijstelling worden nieuwe dieselbestelbussen vanaf 2025 gemiddeld genomen 50 procent duurder, stelt Indicata. Naast deze prijsverhoging, zorgt de invoer van de zero-emissiezones in 29 gemeenten ook dat fossiele bestelbusjes na 2025 niet meer gewild zijn. Het resulteert in veel onzekerheid. Ondernemers doen er alles aan om in 2024 nog een nieuwe fossiele bestelwagen aan te schaffen, leasemaatschappijen vernieuwen snel contracten om de bpm te omzeilen en handelaren zien de prijzen van nieuw en gebruikt stijgen naar ongekende hoogtes.
“Zolang de fabrikanten de bestellers dit jaar kunnen afleveren, zullen de nieuwverkopen stijgen”, zegt Bart Ruinemans, algemeen directeur van Ruinemans Bedrijfswagens. Toch verwacht hij niet dat de nieuwprijzen dit jaar exploderen. “De nieuwprijzen zijn al sinds de coronacrisis (in 2020, red.) erg hoog door het gebrek aan aanbod. We zijn sindsdien niet meer op adem gekomen. Als de prijzen nog verder stijgen, stappen mensen over naar jong gebruikt.”
Don Laman, oprichter en eigenaar van Laman Auto’s bevestigt dit beeld. “De gebruikte handel wordt ‘madness’. Volgend jaar wordt een nieuwe bestelbus onbetaalbaar en zul je zien dat iedereen een jong gebruikte bus uit Nederland of Duitsland wil. De nieuwverkoop zal volgend jaar stokken door het wegvallen van de bpm-vrijstelling.”
Prijsverschillen door het wegvallen van de bpm-vrijstelling
| Model | Huidige prijs in euro’s | Prijsverhoging door bpm | Prijsverhoging door bpm in % | Nieuwe prijzen inclusief bpm |
| Mercedes-Benz Sprinter 2.1 CDI Manual Diesel | 26.650 | 15.188 | 57% | 41.838 |
| Volkswagen Caddy 2.0 TDI Blue Motion Manual Diesel | 17.600 | 7.828 | 44,4% | 25.428 |
| Volkswagen Transporter 2.0 TDI Blue Motion Manual Diesel | 24.500 | 12.177 | 49,7% | 36.677 |
| Ford Transit Custom 2.0 EcoBlue Manual Diesel | 34.425 | 11.909 | 34,5% | 46.334 |
| Volkswagen Crafter 2.0 TDI Manual Diesel | 28.500 | 14.586 | 51,1% | 43.086 |
(Bron: Indicata)
Overstappen naar elektrisch
Het wegvallen van de bpm-vrijstelling moet de overgang naar elektrisch faciliteren. Toch lijken de beleidsinstrumenten hun doel te missen, stellen de ondernemers in de branche. Voordat ondernemers, afgezien van de grootzakelijke, overstappen op elektrisch moet nog veel gebeuren. Laman: “Er is onvoldoende groene stroom beschikbaar om de bus op te laden. Stel je bent een ondernemer die honderden kilo’s aan zonnepanelen moet vervoeren. Hoe doe je dat met een elektrische bestelbus?”
Ook Ruinemans hoort deze geluiden bij zijn klanten. “Wij hebben best veel klanten die willen overstappen op elektrisch, maar dat niet doen door de prijs of de range. De producten zijn er simpelweg nog niet. Als de range en prijs in orde zijn, dan stappen mensen wel over. Eigenlijk komt de bpm te vroeg”, zegt Ruinemans. “Het zal mij niks verbazen als de bpm wordt vooruitgeschoven of dat er een overgangsregeling komt, dan is de druk van de ketel.”
Rob Kuipers, directeur bij Derks Bedrijfswagens, vult aan: “Voor onze klantgroep is elektrisch vaak geen optie vanwege de range en het laad- en trekvermogen. Ze kiezen dan toch voor een dieselmotor omdat er simpelweg geen andere optie is, ook al betekent die keuze dat ze geweerd worden uit stadscentra.”
Leasemaatschappij Athlon ziet het anders. “We constateren dat steeds meer ondernemers overstappen naar elektrisch”, zegt Paul Bouwmeester, business development director bij Athlon. “Vrijwel elke ondernemer die ik spreek, moet voor meerdere dagen per week een stad in waar die in 2028 niet meer welkom is met een dieselbus. Veel ondernemers die op de lange termijn denken, kiezen toch voor een elektrische bus. Het is vooral belangrijk om deze ondernemers te helpen om knelpunten op te lossen. Denk daarbij aan flexibele laadpalen die ook thuis werken of denk aan een dieselbus die ze kunnen lenen als ze een keer meer trekgewicht nodig hebben.”
Leasecontracten
Athlon ziet deze ontwikkeling ook terug in de cijfers: dit jaar is het aantal leasecontracten voor een elektrische bestelwagen verdubbeld bij de leasemaatschappij. Uit RDC-cijfers blijkt ook dat de elektrische bestelwagens dit jaar aan terrein winnen op de leasemarkt. In januari 2024 werden 498 elektrische bestelbussen geregistreerd op naam van een leasemaatschappij, goed voor een marktaandeel van 19,6 procent. In januari vorig jaar lag dat marktaandeel nog op 11,2 procent. Deze stijging gaat ten koste van de dieselbusjes. Het marktaandeel in de nieuwverkoop daarvan daalde in januari 2024 met 7,3 procentpunt vergeleken met vorig jaar.
De totale nieuwverkoop van bestelwagens laat een ander beeld zien. In januari dit jaar werden 5.461 dieselbusjes geregistreerd, goed voor een marktaandeel van 85,3 procent. Dat is nagenoeg gelijk aan het marktaandeel van dieselbusjes in januari 2023. Van de verkoopstijging van elektrisch is op de totale bestelwagenmarkt ook weinig terug te zien. Het marktaandeel van nieuwe elektrische bestelwagens nam in januari dit jaar toe met 3 procentpunt vergeleken met vorig jaar.
Stijgende restwaarden
De ondernemer die niet kan overstappen op een elektrische bus omdat zijn werkzaamheden het niet toelaten of omdat die het simpelweg niet kan betalen, rest een aantal opties: zo lang mogelijk doorrijden met de huidige bestelbus, dit jaar nog snel een nieuwe diesel aanschaffen of inzetten op jong gebruikt. De fabrikanten en importeurs zullen er alles aan doen om zoveel mogelijk dieselbusjes naar Nederland te krijgen, voorziet Laman. “Het kan een vergelijkbare situatie worden als met de PHEV’s zoals de Outlander en V60 in het verleden.”
Bouwmeester gelooft er weinig van. “Ik geloof helemaal niet dat ondernemers nu een nieuwe dieselbus aanschaffen, daarmee snij je jezelf in de vingers omdat een bus al snel vijf tot zeven jaar meegaat.” Van Gent Lease geeft op zijn beurt aan dat zij juist contracten, die in 2025 verlopen, naar voren halen om de bpm te ontlopen. Athlon zet daar niet op in. Bouwmeester: “Wij zijn samen met de ondernemers bezig om te vergroenen.”
Hoe dan ook, de leasemaatschappijen met een grijze vloot profiteren van het wegvallen van de bpm-vrijstelling doordat zij de restwaarden zien stijgen, terwijl de ondernemers met hoge kosten zitten. Het gevolg: ondernemers blijven langer doorrijden in oude bestelwagens en de vraag naar geïmporteerde diesels neemt toe. De invoer van zero-emissiezones en het wegvallen van de bpm-vrijstelling leidt op die manier niet tot meer elektrificatie.
