Steenvoorden (KPN): ‘Fietsende werknemers zijn een forse investering waard’
De telefoon van Carlo Steenvoorden, verantwoordelijk voor mobiliteit bij KPN, stond in augustus dit jaar roodgloeiend. Aan de lijn: een handvol journalisten. Onder leiding van Steenvoorden voerde KPN namelijk een nieuw mobiliteitsbeleid in, met als onderdeel een fietsvergoeding van 40 eurocent netto per kilometer. Met name dat laatste trok de aandacht. “Ik had niet verwacht dat het zo viraal zou gaan, maar dit laat goed zien wat voor ingrijpende veranderingen wij bij KPN doorvoeren.” Een half jaar eerder begon Steenvoorden nog met een leeg vel papier. Hij kreeg de opdracht om het mobiliteitsbeleid te veranderen. Het beleid van destijds paste niet meer bij het gedrag van de werknemers, dat sinds de coronacrisis volledig veranderde. “Onze werknemers zitten niet meer vast op één locatie, maar wisselen tussen kantoren. Daarnaast werken mensen deels thuis.”
Waar begin je bij het opstellen van zo’n volledig nieuw mobiliteitsbeleid?
“We zijn een aantal vrijdagmiddagen met de ondernemingsraad om de tafel gegaan en begonnen met simpele vragen. Hoe kom ik als werknemer op kantoor bij KPN? Hoe vaak doe ik dat? Wat voor soort werk doe ik? Op dat moment merkten we al snel dat we meerdere soorten werknemers hadden met verschillende reisbehoeftes. We hebben toen gezegd dat werknemers die op kantoor werken in de basis geen leaseauto nodig hebben.”
Is het verboden om met de auto naar kantoor te komen?
“Alle werknemers die van, naar en tussen kantoren reizen, moeten zelf kiezen hoe ze dat doen. We stimuleren duurzame opties daarin significant. Onze kantoren zitten allemaal pal naast een ov-station. Voor werknemers die veel naar een klant moeten op bijvoorbeeld een afgelegen industrieterrein, is de leaseauto wel een optie. Hetzelfde geldt voor werknemers die aan glasvezel of zendmasten werken. Voor hen is een leaseauto of bedrijfsauto onmisbaar. Uiteindelijk is de bestemming leidend.”
Hoe gaat dat praktisch in zijn werk?
“We doen een centrale toetsing per persoon en kijken naar het aantal kilometer dat een werknemer rijdt. Deze kilometers vergelijken we met een intern marktconform referentiekader en aan de hand daarvan bepalen we of de werknemer in aanmerking komt voor een leaseauto. De gereden woon-werk kilometers en kilometers tussen kantoren, tellen niet mee.”
Maken kantoormedewerkers nu niet ineens meer afspraken buiten de deur om aan de kilometernorm te komen?
“De kilometernorm was eerst vloeibaar en nu is het simpel. Als een werknemer alleen naar kantooradressen gaat, heeft die simpelweg geen recht op een leaseauto. We zijn echt naar een binaire norm gegaan. Maar het is niet zo dat iedereen door het nieuwe beleid morgen zijn auto verliest. We hebben echt een hele nette transitieperiode.”
De leasevloot van KPN is de afgelopen twee jaar al met 40 procent afgenomen. Hoe ontwikkelt zich dat de komende tijd?
“Onze vloot bestaat momenteel uit ongeveer 1.500 auto’s voor 10 duizend werknemers. Een groot deel van die vloot is arbeidsvoorwaardelijk geregeld en daar kunnen we nog niet aankomen vanwege lopende contracten. Uiteindelijk zullen alleen de werknemers die voor zakelijk gebruik een leaseauto nodig hebben nog echt een leaseauto hebben. Daarnaast proberen wij de vloot die wij overhouden te elektrificeren. Over vier of vijf jaar willen wij een volledig elektrische vloot.”
Veel werknemers moeten hun leaseauto inleveren. Leidt dat tot boze reacties?
“Over het algemeen is het nieuwe mobiliteitsbeleid goed bevallen. Voor sommige medewerkers is die verandering inderdaad moeilijk. Zeker de medewerkers die gewend waren om altijd de auto te pakken. Als je een leaseauto voor je huis hebt staan, kies je negen van de tien keer de auto. Je betaalt er namelijk bijtelling voor. Het zou bijna zonde zijn om dan niet de auto te pakken. Toch zien we dat het nieuwe beleid de weg voorwaarts is. Onderzoek toont aan dat mensen zelden vertrekken of komen vanwege een leaseauto. Intern onderzoek komt tot dezelfde conclusie.”
KPN heeft ongeveer 10 duizend werknemers en een jaaromzet van 5,3 miljard euro. Het bedrijf kent ongeveer 140 winkels en het hoofdkantoor bevindt zich in Rotterdam. De leasevloot is 40 procent gekrompen tot een aantal van 1.500 auto’s. De komende jaren daalt dit aantal verder. Inmiddels telt KPN een vloot van 900 leasefietsen.
Waarom is alleen het elektrificeren van de bestaande vloot niet duurzaam?
“Een elektrische auto kan duurzaam zijn, maar andere vervoersmiddelen zijn nog altijd duurzamer. Als onze werknemers met honderd tegelijk in de trein zitten is dat een stuk beter dan dat zij stuk voor stuk in een elektrische auto naar kantoor komen. Hetzelfde geldt voor de fiets, en fietsen is nog gezonder ook.”
Hoe overtuig je teleurgestelde werknemers?
“Door het beleid te koppelen aan onze bedrijfsstrategie. Als wij laten zien dat wij een voorloper zijn op het gebied van duurzaamheid, dan is ons beleid altijd wel uit te leggen. Ook al betekent het beleid misschien dat een werknemer niet meer met de auto naar kantoor kan.”
Is een lucratieve fietsregeling dé manier om jullie werknemers tevreden te houden?
“Het beleid is geen goedmakertje. We verbinden onze strategie aan de duurzame toekomst van Nederland. Een royale fietsvergoeding is daarbij onmisbaar.”
Waarom kiest KPN voor een hoge fietskilometervergoeding?
“We willen dat onze werknemers met de fiets op een duurzame en gezonde manier naar het werk komen. We vonden het heel mooi om daarop in te zetten, maar als je dat doet, dan moet het ook goed. Dan moet je niet met 5 cent boven de kilometervergoeding van de auto komen. We berekenden het als volgt: als iedereen 30 kilometer per week zou fietsen, dan is 40 eurocent per kilometer een geschikt bedrag voor een stimulans. Zeker in combinatie met de leasefiets, kan het aantal gereden kilometers oplopen.”
Fietsen gaat echt geld opleveren voor KPN-werknemers?
“Een werknemer met een fiets van drieduizend euro die honderd kilometer per maand fietst, speelt ongeveer quitte. De fiets staat voor die werknemer gratis voor de deur. Met deze combinatie zijn we prominent naar buiten getreden. Het is voor ieder wat wils. Hoe beter je kiest, hoe gezonder het is voor jezelf en voor de portemonnee. Voor ons levert het daarnaast gelukkigere werknemers op. Ik heb nog nooit iemand ongelukkig op werk zien komen na een fietsrit. Misschien in de regen, maar als je eenmaal gedoucht hebt geeft het altijd voldoening.”
Is het wel betaalbaar als iedereen massaal de fiets pakt?
“Als iedereen fietst ben ik blij. Ik denk dat wij het in productiviteit, geluk en engagement terugkrijgen. Ik vind dat we daar gewoon voor mogen betalen. Het nieuwe mobiliteitsbeleid is nu één maand live en circa 900 mensen hebben een code aangevraagd om een leasefiets te bestellen. Wat we wel jammer vinden is dat de fiscale wetgeving ons nog tegenwerkt. Nederland is per definitie een fietsland, maar onze buurlanden hebben juist betere wetgeving op dit vlak. Voor elke kilometer die een werknemer aflegt betalen wij een paar cent meer belasting dan bedrijven in onze buurlanden. Ook de leaseregeling zou anders ingericht moeten worden omdat een leasefiets door de belastingdienst wordt gezien als een leaseauto, terwijl werknemers toch echt de helft van het bedrag per maand zelf betalen. Wij investeren in ons mobiliteitsbeleid omdat we het belangrijk vinden, maar om elke werkgever datzelfde te adviseren gaat ver. Wij doen dit omdat we het willen en kunnen, maar voor kleinere bedrijven is het een stuk lastiger om dit beleid in te voeren.”
Hoop je met het beleid de belastingregels aan te passen?
“Als we de huidige belastingregels voor leasefietsen niet aanpassen, dan gaan we als Nederland niet vooruit. Als samenleving dragen we uiteindelijk veel minder zorgkosten door meer te fietsen.”
