Kilometerheffing kan files verminderen
Dat blijkt uit de literatuurstudie Kansrijk Mobiliteitsbeleid van het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), die gebaseerd is op bestaande kennis. In de studie is niet alleen gekeken naar maatregelen die mobiliteit sneller, comfortabeler, goedkoper of toegankelijker maken; er is ook gekeken naar beleid dat files, ongelukken, milieuschade en gezondheidsschade tegengaat.
Daaruit blijkt dat een kilometerheffing in de praktijk lastig uitvoerbaar is, maar wel voor meer welvaart kan zorgen. Vooral de variant congestieheffing, waarbij bepaalde wegvakken op drukke momenten worden beprijsd, zorgt voor onzekerheid: is van tevoren duidelijk waar een heffing geldt en waar niet? En past een gebruiker zijn reisgedrag hierop aan? Deze onduidelijkheid kan worden verminderd door de tarieven in te bouwen in de navigatie.
Een vast bedrag per kilometer leidt – afhankelijk van het tarief en de economische ontwikkeling – tot een daling van de congestie met circa 20 procent. Omdat de automobiliteit substantieel afneemt met 10 tot 15 procent, dalen de emissies en neemt de verkeersveiligheid toe. De indirecte effecten van een vlakke heffing (onder andere op de economie en de arbeidsmarkt) zijn echter omvangrijk en negatief. Mede daardoor is de vlakke heffing maatschappelijk alleen rendabel als de fileproblematiek sterk toeneemt.
Reistijdverlies
Voor wat betreft het wegennet zal capaciteitsuitbreiding minder noodzakelijk worden en verschuift het accent van uitbreiding van de netwerken naar het beheer en onderhoud van bestaande capaciteit. De voorspelling is dat het reistijdverlies met de geplande weginvesteringen tot 2030 rond het niveau van de afgelopen jaren kan blijven. Na 2030 nemen de reistijdverliezen bij een hoge economische groei weer toe, bij een lage groei blijven ze op het huidige niveau. Het verbeteren van de bereikbaarheid is meer dan het oplossen van files.
