Interview | Arno Veenman (Volksbank): Mobiliteitsmanager zonder rijbewijs
Arno Veenman (52) kwam op 21 mei van dit jaar plotseling in de spotlights te staan toen hij werd verkozen tot Mobiliteitsmanager van het Jaar 2019. Een tot dan toe voor hem onbekend terrein. “Beleid maak je meestal op de achtergrond. Opeens stond ik op een podium.” Tot zijn deelname aan de verkiezing had Veenman, adviseur expertise hr bij de Volksbank, nog maar een keer eerder een zakelijke presentatie gegeven, laat staan een interview met de pers. “Ik ben volledig buiten mijn comfortzone gegaan”, stelt hij. Om Mobiliteitsmanager van het Jaar te worden doorlopen de kandidaten een intensief traject. “Je overtuigt een vakjury van je mobiliteitsbeleid, er wordt een video van je gemaakt, je legt een interview af met bijbehorende fotoshoot. Dat was nog maar het begin, het heeft mijn wereld wel even op z’n kop gezet.”
De dag zelf was volgens Veenman een rollercoaster. “Het moment dat ik van het podium af liep kwam ik in een fuik terecht van filmcamera’s, fotografen en mensen die me de hand wilden schudden. De hele dag willen mensen met je praten, het was één grote roes.” Ook de dagen na de finale bleef de hectiek nog even overheersen in het leven van Veenman. “Mijn huis stond de eerste dagen helemaal vol met bloemen, de plek waar ik meestal zit op kantoor was versierd én ik mocht op de koffie komen bij onze ceo. In zo’n groot bedrijf is een een-op-een-gesprek best bijzonder. We hebben een heel open en informeel gesprek gehad over zowel werkgerelateerde als privézaken.”
Vrije hand
Het zaadje van het veelgeprezen mobiliteitsbeleid van Veenman werd eind 2016 geplant. De Volksbank besloot op dat moment dat eind 2020 een CO2-reductie van 50 procent behaald moet zijn over de hele bedrijfsvoering. “Op allerlei andere gebieden waren al grote stappen genomen op het gebied van duurzaamheid, waardoor de meestereductie uit vervoer moest komen. Het bestellen van een elektrische auto was al mogelijk, maar in 2016 hadden we er nog maar drie rondrijden.” Stapsgewijs ging Veenman aan de slag met het mobiliteitsbeleid, te beginnen met de leaseauto’s. “De eerste stap was meteen de grootste en belangrijkste: we besloten het wagenpark volledig te elektrificeren. Iedere auto die vervangen moest worden, werd een elektrische. Inmiddels zijn 115 van de 270 auto’s volledig elektrisch. Elke drie weken komen er twee EV’s bij.”
Om daar in relatief korte tijd te komen moest wel ingespeeld kunnen worden op actuele situaties, waarbij Veenman de vrije hand kreeg van de directie. reductie uit vervoer moest komen. Het bestellen van een elektrische auto was al mogelijk, maar in 2016 hadden we er nog maar drie rondrijden.” Stapsgewijs ging Veenman aan de slag met het mobiliteitsbeleid, te beginnen met de leaseauto’s. “De eerste stap was meteen de grootste en belangrijkste: we besloten het wagenpark volledig te elektrificeren. Iedere auto die vervangen moest worden, werd een elektrische. Inmiddels zijn 115 van de 270 auto’s volledig elektrisch. Elke drie weken komen er twee EV’s bij.” Om daar in relatief korte tijd te komen moest wel ingespeeld kunnen worden op actuele situaties, waarbij Veenman de vrije hand kreeg van de directie.
Koudwatervrees
De helft van de leasecontracten bij de Volksbank is arbeidsvoorwaardelijk, de andere helft is functioneel. Die laatste categorie rijdt jaarlijks minimaal 20 duizend kilometer zakelijk, zonder woon-werk- en privéverkeer mee te rekenen. “We hebben eerst een interne mail verstuurd naar alle leaserijders om het nieuwe leasebeleid te introduceren. Vervolgens hebben we sessies en proefritten georganiseerd, zodat medewerkers zich konden verdiepen in wat het voor hen betekende. Van nature hebben mensen koudwatervrees, dus we hebben iedereen van het begin af aan meegenomen in de reis naar elektrisch rijden.
”Het aanbod aan elektrische auto’s was begin 2017 nog klein; bovendien was een aantal toegezegde modellen nog niet leverbaar. “De door autofabrikanten beloofde beschikbaarheid viel erg tegen. Het was onmogelijk om aan de start, begin 2017, iedereen een EV aan te bieden. De actieradius was vaak nog niet toereikend. In afstemming met de leasemaatschappij hebben we waar mogelijk de contracten die eindigden verlengd en onze eigen voorraadauto’s ingezet. Dat waren de auto’s waarvan het contract nog niet was afgelopen, maar de berijder bijvoorbeeld uit dienst was gegaan. Afhankelijk van de EV’s die op de markt kwamen hebben we het beleid steeds verder aangescherpt.”
Een auto is een vervoermiddel. Geen statussymbool of absolute noodzaak.
Het senior management, bestaande uit zo’n 25 leaserijders, wilde ook direct een voorbeeld zijn voor de rest van de leaserijders. “In hun segment was echter nog geen geschikt EV-aanbod. We hebben toen eenmalig het normleasebedrag voor die categorie verhoogd, zodat deze groep een Tesla of vergelijkbare auto kon bestellen. Dat was een bewuste keuze. Vroeger was een auto in die prijsklasse maatschappelijk niet geaccepteerd bij een bank, maar vanwege het duurzame karakter kon het nu wel.”Om ook de grootste twijfelaars over te halen, stelde Veenman ambassadeurs aan binnen het bedrijf. “Goed voorbeeld doet goed volgen. Zo werd de directeur hr-ambassadeur. Hij liet daarmee zien dat hij geloofde in de nieuwe leasevoorwaarden. Ook de directeur facilitair nam deze rol op zich; zo wist iedereen dat het opladen goed geregeld zou worden. En door van de directeur control een ambassadeur te maken wist iedereen dat het ook financieel voordeel oplevert.”
Met de snelle komst van al die EV’s moest ook aan het opladen ervan gedacht worden. Het hoofdkantoor in Utrecht kreeg al snel een slim laadplein van New Motion, waar 44 EV’s kunnen staan en 22 tegelijk kunnen laden. Ook de vestiging in Den Bosch heeft inmiddels een – iets kleiner – laadplein. Verder heeft de Volksbank kantoren in Den Haag, Groningen en Geleen en zo’n 200 winkels door het hele land heen. “Uiteindelijk komen alle kantoorlocaties waar elektrisch wordt gereden aan de beurt”, aldus Veenman.
Levertijden
Zelf komt Veenman met de trein vanuit Den Haag naar het kantoor in Utrecht. “Ik werk ook regelmatig vanuit huis.” Een leaseauto heeft hij niet. Sterker nog, de mobiliteitsmanager heeft geen rijbewijs. “Privé rijdt mijn vriendin en ik zorg voor de navigatie. We hebben thuis een hybride auto. Doordat ik geen rijbewijs heb, weet ik dat een auto slechts een vervoermiddel is. Geen statussymbool of absolute noodzaak. De meeste medewerkers reageren overigens enthousiast op onze EV-plannen, maar hebben altijd wel een excuus waarom het voor hun situatie níet lukt. Ze zijn vaak enthousiast voor een ander. Dat verandert nu snel. De positieve media-aandacht voor EV’s en de komst van de Tesla model 3 heeft het sentiment doen keren.”
De komende tijd zijn de levertijden van EV’s echter nog steeds een uitdaging. Vanaf januari 2020 gaat het bijtellingstarief van 4 procent omhoog naar 8 procent. “Dat is natuurlijk nog steeds laag, maar wel een verdubbeling. Ik heb begrip voor de keuze van de regering, maar voor bedrijven komt deze wijziging net een jaar te vroeg. Tijdens de wedstrijd worden de regels veranderd, terwijl het EV-beleid bij een hoop bedrijven nog in de kinderschoenen staat. Een financiële prikkel werkt nu eenmaal om het gedrag van mensen te veranderen. Betaalbare auto’s met korte levertijden zijn meer dan welkom. Ik geloof zelf erg in de e-versies van de Opel Corsa en de Peugeot 208, maar dan moeten ze wel beschikbaar komen”, stelt Veenman.
Fietsen loont
Na de start van de elektrificatie van het lease-wagenpark werd het woon-werkverkeer voor alle medewerkers zo ingericht dat zij worden gestimuleerd om iedere dag de meest duurzame vervoersoptie te kiezen. Voorheen moest de medewerker kiezen: of een NS Business Card of een kilometervergoeding voor het reizen met de privéauto. Sinds januari van dit jaar kan iedereen per dag die afweging maken. “Alle medewerkers, ook de leaserijders, hebben een NS Business Card. De kilometervergoeding bedraagt 9,8 cent per kilometer met een maximum van 40 kilometer per enkele reis. De vaste vergoeding is met 15 procent verlaagd. Tot 10 kilometer is er helemaal geen vergoeding als je met de auto komt.” De vergoeding voor mensen die op de fiets naar hun werk gaan, is juist verhoogd. “Die kregen eerst ook 9,8 cent, dat is verhoogd naar 13 cent per kilometer. Voor de aankoop van een high speed pedelec krijgt een medewerker 1.000 euro vergoeding en e-bikes zijn aantrekkelijker gemaakt met een aankoopvergoeding van 350 euro.”
Verworven gemak
Het is een grote wens van Veenman om ook het beleid rond zakelijke ritten aan te pakken. “Dat zijn de zakelijke ritten die met een privéauto worden afgelegd, buiten het woon-werkverkeer om. Bij elkaar gaat het jaarlijks om 3 miljoen zakelijke kilometers. Om daar iets aan te veranderen heb ik de medewerking van de or nodig; vanuit de historie bestaat er een zeer aantrekkelijke regeling om vooral de auto te pakken. Het is nu namelijk nog zo dat een zakelijk rit met 36 cent per kilometer wordt vergoed. Die medewerkers hebben inmiddels ook een NS Business Card, maar er is geen enkele prikkel om die ook daadwerkelijk te gebruiken. Het is verworven gemak dat ook nog wordt beloond. Het is de bedoeling dat we dit in 2020 kunnen aanpakken”, stelt Veenman.
De Volksbank in cijfers:
Bij de Volksbank werken zo’n 3 duizend mensen, waarvan 1.700 op het hoofdkantoor in Utrecht, pal naast het Centraal Station. Het OV is voor 1.150 medewerkers hun vaste manier om op het werk te komen, 300 pakken de fiets omdat ze binnen 10 kilometer van kantoor wonen. Nog eens 1.500 medewerkers kiezen iedere dag of ze met de (lease)auto, het OV of op een andere manier op kantoor komen. Het wagenpark bestaat uit 270 personenauto’s, 115 daarvan zijn elektrisch. Daarmee worden jaarlijks 4 miljoen CO2-neutrale kilometers gereden.
