Zero-emissie stadslogistiek


Laatste update:

Een kwestie van experimenteren

Beeld: ShutterstocK,, Feenstra, Future Mobility Network

Nu gemeenten vanaf 2025 zero-emissiezones mogen instellen voor stadslogistiek, worden talloze innovatieve mobiliteitsoplossingen getest. Het draait niet alleen om de inzet van de juiste, elektrische oplossing, vooral ook het menselijk gedrag is doorslaggevend voor het slagen. Hoe krijg je een servicemonteur uit zijn bestelbus op een elektrische cargobike?

Steden mogen vanaf 2025 zero-emissiezones instellen voor bestelwagens. Dat betekent dat gemeenten zones mogen aanwijzen waar alleen nog bestelwagens en vrachtwagens in mogen die geen uitlaatgassen uitstoten. Bij de aankondiging, begin oktober, liet staatssecretaris van IenW Stientje van Veldhoven weten dat deze zones een belangrijke tussenstap zijn naar volledig schoon wegverkeer in 2050. Om schonere stadslogistiek te stimuleren, wil de overheid de overgangsfase zo soepel mogelijk maken en zijn er centrale afspraken (zie kader, red) gemaakt om te voorkomen dat er een lappendeken aan regel- en wetgeving ontstaat.

Een belangrijke afspraak is dat alle partijen voldoende duidelijkheid én tijd moeten hebben om zich goed te kunnen voorbereiden op de zones. Gemeenten moeten dan ook minimaal vier jaar van te voren de invoering van de zones aankondigen. In de praktijk betekent dit dat de eerste gemeenten volgend jaar deze emissievrije gebieden zullen aankondigen. Het is aannemelijk dat grote steden als Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Arnhem of Den Haag als een van de eerste hiertoe over zullen gaan. In een aantal van die steden wordt op dit moment in ieder geval volop geëxperimenteerd met pilots: met elektrische bestelbusjes, maar ook met cargobikes, zelfrijdende last-mile-delivery robots en hubs.

Last-mile robotstadslogistiek lastmilerobot 2020 futuremobilitynetwork

Zo lopen er praktijkproeven met elektrische, zelfrijdende bezorgrobots voor de last-mile-delivery. Sinds eind september rijden er drie van zulke bezorgrobots op de campus van Breda University om goederen af te leveren tussen drie verschillende gebouwen. Op dit moment wordt alle data nog verzameld en geanalyseerd en is het nog te vroeg om een oordeel te geven, maar volgens Tim Klein, projectmanager small logistics bij Future Mobility Network, zijn de eerste ervaringen positief. De bezorgrobot is een prototype van fabrikant Airlift Systems uit Qatar. Eerder testte Future Mobilty Network ook de eerste zelfrijdende prullenbak in Nederland, op de boulevard van Scheveningen. Met een maximale snelheid van 5 kilometer per uur en anti-collision sensoren zoeft de vuilnisrobot over de boulevard.

stadslogistiek vuilnisrobot 2020 foto futuremobilitynetwork

Goede regenkleding

Behalve het vinden en testen van het juiste, milieuzuinige vervoermiddel, zijn innovaties in de stadslogistiek met name ook een kwestie van veel herorganiseren, draagvlak winnen en de juiste partijen bij elkaar brengen. Vooral ook met dat laatste is het Amsterdam Economic Board druk bezig. Zij koppelen publieke en private partijen zodat bedrijven hun besluitvorming en investeringen ook goed kunnen afstemmen op toekomstig beleid.

stadslogistiek cargobikefeenstra 2020 bron bnrVolgens de Board is een kwart van alle bestelauto’s in de hoofdstad een servicebusje: er is dus veel aan gelegen om schone mogelijkheden te testen. Samen met de Hogeschool van Amsterdam en Dockr, aanbieder van abonnementen op elektrische bakfietsen en elektrische bestelwagens, startte de Board het project ‘servicelogisitiek via hubs’, waar onder andere service- en installatiebedrijf Feenstra zich bij aansloot.

Het bedrijf heeft continu 12 monteurs in de hoofdstad rondrijden en doet nu een proef met elektrische cargo-bikes. Op directieniveau was iedereen snel om, maar het op de fiets krijgen van monteurs bleek nog niet zo simpel. En dus werd een dag georganiseerd waarop de monteurs de fietsen konden uittesten. Andere belangrijke voorwaarde was dat de monteurs voor hun stadsronde makkelijk ergens moesten kunnen parkeren en op hun gemak nog even koffie konden drinken. Daarin speelt de hub van verhuisbedrijf Deudekom in Duivendrecht een belangrijke rol. En niet te vergeten: goede regenkleding. De proef is nog niet geëvalueerd, maar de eerste bevindingen zijn positief en de monteurs enthousiast.

In 2030: alle nieuwe bestelauto’s elektrisch

Met de instelling van de zero-emissiezones vanaf 2025 wil het kabinet gehoor geven aan de afspraken in het Klimaatakkoord. Daarin is onder meer afgesproken dat in 2030 alle nieuwverkochte bestelauto’s in ons land elektrisch aangedreven moeten zijn.

Mede vanwege de coronacrisis krijgen ondernemers die nu een fossiele bestelbus of vrachtwagen hebben en straks toch in zo’n 0-emissiezone moeten zijn, wat langer de tijd. In 2027 eindigt de overgangsfase voor bestelauto’s en in 2029 voor vrachtwagens. Ook wil het kabinet ondernemers tegemoet komen in de overstap en aanschaf voor schonere bedrijfswagens: tussen 2021 en 2025 kunnen zij in aanmerking komen voor subsidie en zijn er fiscale maatregelen die de investering aantrekkelijker moeten maken. Overigens meldt het Ministerie van IenW niet hoeveel geld hiervoor beschikbaar zal zijn. Het is niet bekend of plug-ins ook toegang hebben tot de 0-emissiezones. De zones zijn bedoeld voor stadslogistiek, niet voor particulieren. Die kunnen ontheffing vragen voor hun bestelwagens, mits aangetoond dat die niet bedrijfsmatig wordt gebruikt.

Een kwestie van experimenteren | Fleet&Mobility
Zero-emissie stadslogistiek

Een kwestie van experimenteren

Ivonne Vermeulen Ivonne Vermeulen
• Laatste update:
Beeld: ShutterstocK,, Feenstra, Future Mobility Network

Steden mogen vanaf 2025 zero-emissiezones instellen voor bestelwagens. Dat betekent dat gemeenten zones mogen aanwijzen waar alleen nog bestelwagens en vrachtwagens in mogen die geen uitlaatgassen uitstoten. Bij de aankondiging, begin oktober, liet staatssecretaris van IenW Stientje van Veldhoven weten dat deze zones een belangrijke tussenstap zijn naar volledig schoon wegverkeer in 2050. Om schonere stadslogistiek te stimuleren, wil de overheid de overgangsfase zo soepel mogelijk maken en zijn er centrale afspraken (zie kader, red) gemaakt om te voorkomen dat er een lappendeken aan regel- en wetgeving ontstaat.

Een belangrijke afspraak is dat alle partijen voldoende duidelijkheid én tijd moeten hebben om zich goed te kunnen voorbereiden op de zones. Gemeenten moeten dan ook minimaal vier jaar van te voren de invoering van de zones aankondigen. In de praktijk betekent dit dat de eerste gemeenten volgend jaar deze emissievrije gebieden zullen aankondigen. Het is aannemelijk dat grote steden als Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Arnhem of Den Haag als een van de eerste hiertoe over zullen gaan. In een aantal van die steden wordt op dit moment in ieder geval volop geëxperimenteerd met pilots: met elektrische bestelbusjes, maar ook met cargobikes, zelfrijdende last-mile-delivery robots en hubs.

Last-mile robotstadslogistiek lastmilerobot 2020 futuremobilitynetwork

Zo lopen er praktijkproeven met elektrische, zelfrijdende bezorgrobots voor de last-mile-delivery. Sinds eind september rijden er drie van zulke bezorgrobots op de campus van Breda University om goederen af te leveren tussen drie verschillende gebouwen. Op dit moment wordt alle data nog verzameld en geanalyseerd en is het nog te vroeg om een oordeel te geven, maar volgens Tim Klein, projectmanager small logistics bij Future Mobility Network, zijn de eerste ervaringen positief. De bezorgrobot is een prototype van fabrikant Airlift Systems uit Qatar. Eerder testte Future Mobilty Network ook de eerste zelfrijdende prullenbak in Nederland, op de boulevard van Scheveningen. Met een maximale snelheid van 5 kilometer per uur en anti-collision sensoren zoeft de vuilnisrobot over de boulevard.

stadslogistiek vuilnisrobot 2020 foto futuremobilitynetwork

Goede regenkleding

Behalve het vinden en testen van het juiste, milieuzuinige vervoermiddel, zijn innovaties in de stadslogistiek met name ook een kwestie van veel herorganiseren, draagvlak winnen en de juiste partijen bij elkaar brengen. Vooral ook met dat laatste is het Amsterdam Economic Board druk bezig. Zij koppelen publieke en private partijen zodat bedrijven hun besluitvorming en investeringen ook goed kunnen afstemmen op toekomstig beleid.

stadslogistiek cargobikefeenstra 2020 bron bnrVolgens de Board is een kwart van alle bestelauto’s in de hoofdstad een servicebusje: er is dus veel aan gelegen om schone mogelijkheden te testen. Samen met de Hogeschool van Amsterdam en Dockr, aanbieder van abonnementen op elektrische bakfietsen en elektrische bestelwagens, startte de Board het project ‘servicelogisitiek via hubs’, waar onder andere service- en installatiebedrijf Feenstra zich bij aansloot.

Het bedrijf heeft continu 12 monteurs in de hoofdstad rondrijden en doet nu een proef met elektrische cargo-bikes. Op directieniveau was iedereen snel om, maar het op de fiets krijgen van monteurs bleek nog niet zo simpel. En dus werd een dag georganiseerd waarop de monteurs de fietsen konden uittesten. Andere belangrijke voorwaarde was dat de monteurs voor hun stadsronde makkelijk ergens moesten kunnen parkeren en op hun gemak nog even koffie konden drinken. Daarin speelt de hub van verhuisbedrijf Deudekom in Duivendrecht een belangrijke rol. En niet te vergeten: goede regenkleding. De proef is nog niet geëvalueerd, maar de eerste bevindingen zijn positief en de monteurs enthousiast.

In 2030: alle nieuwe bestelauto’s elektrisch

Met de instelling van de zero-emissiezones vanaf 2025 wil het kabinet gehoor geven aan de afspraken in het Klimaatakkoord. Daarin is onder meer afgesproken dat in 2030 alle nieuwverkochte bestelauto’s in ons land elektrisch aangedreven moeten zijn.

Mede vanwege de coronacrisis krijgen ondernemers die nu een fossiele bestelbus of vrachtwagen hebben en straks toch in zo’n 0-emissiezone moeten zijn, wat langer de tijd. In 2027 eindigt de overgangsfase voor bestelauto’s en in 2029 voor vrachtwagens. Ook wil het kabinet ondernemers tegemoet komen in de overstap en aanschaf voor schonere bedrijfswagens: tussen 2021 en 2025 kunnen zij in aanmerking komen voor subsidie en zijn er fiscale maatregelen die de investering aantrekkelijker moeten maken. Overigens meldt het Ministerie van IenW niet hoeveel geld hiervoor beschikbaar zal zijn. Het is niet bekend of plug-ins ook toegang hebben tot de 0-emissiezones. De zones zijn bedoeld voor stadslogistiek, niet voor particulieren. Die kunnen ontheffing vragen voor hun bestelwagens, mits aangetoond dat die niet bedrijfsmatig wordt gebruikt.