NS opnieuw in het rood, treinkaartje mogelijk 10 procent duurder in 2025
NS zag de operationele prestaties in 2023 verslechteren. Niet alleen de punctualiteit en de zitplaatskans werd minder, ook financieel blijft het bedrijf worstelen met de naweeën van de coronapandemie, waardoor een fors verlies de boeken in ging. Het treinkaartje wordt om die reden in 2025 mogelijk 10 procent duurder. Dat blijkt uit het jaarverslag over 2023 van NS, dat dinsdag is gepresenteerd.
Financieel lijkt het beter te gaan ten opzichte van de moeilijke jaren direct na de coronapandemie, maar de resultaten zijn nog steeds fors minder dan nodig is voor een financieel gezonde bedrijfsvoering. De spoorvervoerder noteerde een onderliggend negatief resultaat uit bedrijfsactiviteiten van 191 miljoen euro, tegen een verlies van 421 miljoen euro in 2022.
Reizigerskilometers
De oorzaak van de rode cijfers is het achterblijvende aantal klanten sinds de coronacrisis, hoewel daarin inmiddels wel verbetering zichtbaar is. Het aantal reizigerskilometers kwam uit op 89 procent van het aantal in 2019. In 2022 was dat nog slechts 76 procent. NS heeft verder de tarieven van de meeste treinkaartjes en abonnementen tussen 2021 en 2023 minder verhoogd dan de inflatie en oplopende kosten. Hierdoor is het zogeheten indexatiegat sinds 2021 opgelopen naar bijna 9 procent, aldus NS.
De komende jaren blijven “financieel en operationeel uitdagend”, zo meldt NS. Er zijn volop werkzaamheden aan het spoor nodig voor onderhoud en om het spoor klaar te maken voor de toekomst. Financieel gezien houdt NS last van de hoge inflatie en vooral de sterk gestegen prijzen voor energie en structureel lagere reizigersaantallen. Het kabinet heeft voor 2024 eenmalig een bedrag van 120 miljoen euro vrijgemaakt, waardoor NS een voorgenomen tariefsverhoging van 8,7 procent kon uitstellen. “Dit is echter geen structurele oplossing, zodat NS in 2025 alsnog een forse prijsstijging moet doorvoeren”.
Vertraging
Volgens de cijfers van de NS kwam in heel vorig jaar uiteindelijk 89,7 procent van de reizigers min of meer op tijd. Dat betekent dat meer dan een op de tien mensen minstens 5 minuten te laat op bestemming aankwam. Daarmee presteerde de NS beduidend slechter dan het eigen streven van 91,5 procent en ook slechter dan de score van 91,6 procent uit 2022.
De Hogesnelheidslijn (HSL) presteerde nog belabberder. Daar kampte bijna drie van de tien reizigers met minstens 5 minuten vertraging. Er vielen veel treinen uit. Ook was de kans op een zitplaats vorig jaar minder dan een jaar eerder. Op de HSL waren er daarnaast problemen door een snelheidsbeperking voor een stuk spoor. Verder vertoonden nieuwe treinen “kinderziektes” en vielen daardoor vaker uit.
Ook in 2024 en daarna staat er nog veel onderhoud gepland. “We draaien er niet omheen dat dit de komende jaren bij momenten nog tot hinder zal leiden”, aldus Koolmees. Door de vele vertragingen van treinen bij de NS heeft de spoorvervoerder vorig jaar veel meer treinreizigers moeten compenseren. In totaal kende de NS vorig jaar 288.345 keer een claim toe voor geld terug bij vertraging. Dat waren er ruim 100.000 meer dan in 2022. Het compensatiebedrag liep op van 2,2 miljoen euro naar 3,1 miljoen euro.
Daarnaast was NS nog 3,6 miljoen euro kwijt aan 142.175 compensaties voor vervangend vervoer, taxi’s en hotelovernachtingen van gedupeerde reizigers. In 2022 werd hiervoor nog 32.293 keer gecompenseerd voor in totaal 3,2 miljoen euro.
