Vroeger noteerde de Belastingdienst nog met een kladblokje wie er op zaterdag de bouwmarkt bezocht, onder het motto: is dit zwartwerk of een privérit? Dat is allang niet meer nodig, met dank aan telematica. Dat betoogt Heleen Elbert, fiscaal-jurist en oud-belasting-inspecteur.

Om de bijtelling te controleren, heeft de belastinginspecteur verschillende mogelijkheden. Zoals toegang tot de kilometerstanden die de autobedrijven doorgeven aan de Nationale Autopas, bijvoorbeeld bij een onderhoudsbeurt of apk. Daarnaast beschikt de Belastingdienst over gegevens van snelheidscontroles, die kunnen worden gebruikt om de bijtelling en de motorrijtuigenbelasting te controleren.

Pakkans vergroot

Het toppunt van telematica vind ik de ANPR-camera’s (Automatic Numberplate Recognition). Zeker, ik weet dat de Belastingdienst vanwege de schending van de privacy deze ANPR-gegevens niet massaal mag opvragen en gebruiken; dat heeft de rechter immers een paar jaar geleden bepaald. Maar let even op: de reden dat de rechter de Belastingdienst destijds terugfloot, is dat er wettelijke bepaling vereist is waarin staat dat deze gegevens mogen worden opgevraagd, en die was er toen niet. Inmiddels is zo’n wettelijke bepaling er wél. Niet voor de bijtelling, maar sinds 2019 wel voor de motorrijtuigenbelasting. Sla artikel 77a van deze wet er maar eens op na. Daarin staat dat de inspecteur bevoegd is om met behulp van een technisch hulpmiddel kentekengegevens te verwerken. Daarmee wordt niet alleen het kenteken zelf bedoeld, maar ook de locatie, datum, het tijdstip waarop het kenteken gesignaleerd is plus de foto-opname van het motorrijtuig. Deze gegevens worden vervolgens geautomatiseerd vergeleken met de gegevens uit een technisch systeem van de Belastingdienst. Klopt het niet? Dan volgen waarschijnlijk een naheffingsaanslag en een boete.

Baat bij de black box

Natuurlijk kan telematica ook het leven van de gebruiker een stuk gemakkelijker maken. Denk daarbij alleen al aan de diverse black boxsystemen die in jouw auto zitten of die je kunt laten inbouwen. Deze kun je niet alleen gebruiken om de ANPR-gegevens die de Belastingdienst eventueel tegen je gebruikt te weerleggen, maar zijn natuurlijk ook heel handig bij het voorkomen van een bijtelling. De Belastingdienst is vooral gecharmeerd van de registratiesystemen die aangesloten zijn bij de Stichting Keurmerk Rittenregistratie, maar andere systemen zijn natuurlijk ook bruikbaar. Tip: check elke maand of de kilometerstand uit de black box overeenkomt met stand op de kilometerteller. Volgens een (oud) onderzoek kan er soms wel tot 5 procent verschil tussen de twee tellerstanden zitten. Ook de werkgever ontkomt niet meer aan telematicatoepassingen. Betaal je de werknemer bijvoorbeeld een reiskostenvergoeding per zakelijke kilometer, dan moet je ook bijhouden wanneer deze thuiswerkt. Dit is immers relevant voor de keuze tussen een thuiswerkvergoeding (per 2022 onbelast) en een reiskostenvergoeding voor het woon-werkverkeer. En mocht deze werknemer eens een zakelijke rit maken met zijn fiets van de zaak, dan mag je voor die rit sowieso geen onbelaste reiskostenvergoeding geven.

Telematica maakt dus niet alleen het leven van de inspecteur makkelijker, maar ook het onze. Of het er ook leuker door wordt, laat ik maar even in het midden.

Om de bijtelling te controleren, heeft de belastinginspecteur verschillende mogelijkheden. Zoals toegang tot de kilometerstanden die de autobedrijven doorgeven aan de Nationale Autopas, bijvoorbeeld bij een onderhoudsbeurt of apk. Daarnaast beschikt de Belastingdienst over gegevens van snelheidscontroles, die kunnen worden gebruikt om de bijtelling en de motorrijtuigenbelasting te controleren.

Pakkans vergroot

Het toppunt van telematica vind ik de ANPR-camera’s (Automatic Numberplate Recognition). Zeker, ik weet dat de Belastingdienst vanwege de schending van de privacy deze ANPR-gegevens niet massaal mag opvragen en gebruiken; dat heeft de rechter immers een paar jaar geleden bepaald. Maar let even op: de reden dat de rechter de Belastingdienst destijds terugfloot, is dat er wettelijke bepaling vereist is waarin staat dat deze gegevens mogen worden opgevraagd, en die was er toen niet. Inmiddels is zo’n wettelijke bepaling er wél. Niet voor de bijtelling, maar sinds 2019 wel voor de motorrijtuigenbelasting. Sla artikel 77a van deze wet er maar eens op na. Daarin staat dat de inspecteur bevoegd is om met behulp van een technisch hulpmiddel kentekengegevens te verwerken. Daarmee wordt niet alleen het kenteken zelf bedoeld, maar ook de locatie, datum, het tijdstip waarop het kenteken gesignaleerd is plus de foto-opname van het motorrijtuig. Deze gegevens worden vervolgens geautomatiseerd vergeleken met de gegevens uit een technisch systeem van de Belastingdienst. Klopt het niet? Dan volgen waarschijnlijk een naheffingsaanslag en een boete.

Baat bij de black box

Natuurlijk kan telematica ook het leven van de gebruiker een stuk gemakkelijker maken. Denk daarbij alleen al aan de diverse black boxsystemen die in jouw auto zitten of die je kunt laten inbouwen. Deze kun je niet alleen gebruiken om de ANPR-gegevens die de Belastingdienst eventueel tegen je gebruikt te weerleggen, maar zijn natuurlijk ook heel handig bij het voorkomen van een bijtelling. De Belastingdienst is vooral gecharmeerd van de registratiesystemen die aangesloten zijn bij de Stichting Keurmerk Rittenregistratie, maar andere systemen zijn natuurlijk ook bruikbaar. Tip: check elke maand of de kilometerstand uit de black box overeenkomt met stand op de kilometerteller. Volgens een (oud) onderzoek kan er soms wel tot 5 procent verschil tussen de twee tellerstanden zitten. Ook de werkgever ontkomt niet meer aan telematicatoepassingen. Betaal je de werknemer bijvoorbeeld een reiskostenvergoeding per zakelijke kilometer, dan moet je ook bijhouden wanneer deze thuiswerkt. Dit is immers relevant voor de keuze tussen een thuiswerkvergoeding (per 2022 onbelast) en een reiskostenvergoeding voor het woon-werkverkeer. En mocht deze werknemer eens een zakelijke rit maken met zijn fiets van de zaak, dan mag je voor die rit sowieso geen onbelaste reiskostenvergoeding geven.

Telematica maakt dus niet alleen het leven van de inspecteur makkelijker, maar ook het onze. Of het er ook leuker door wordt, laat ik maar even in het midden.